“Захаваць кавалачак лесу паміж шкельцамі, каб марознай зімой акунацца ў лясную казку. Маленькая магія, шурпатыя аблачынкі ягелю, цёмна-залатыя крылы амелы … Не магу без усяго гэтага”, – ці зможаце вы па гэтай цытаце з Instagram-профіля здагадацца, чым займаецца наша новая гераіня? Не, яна не пісьменніца, хоць і любіць выдумляць казкі пра свае #мандрагоринычудовища – так ласкава мастачка і майстар па тэкстылю Іна Раманчанка, або Мандрагора, называе свае дзіўныя стварэнні. Мы зазірнулі ў магічны свет Іны і даведаліся больш пра яе творчы працэс.
Тэкст падрыхтавала: Ксенія Сасніна
Фота: Алена Драздова
“У гэтай назве адчуваецца моц”
– Іна, як вы зразумелі, што хочаце займацца рукадзеллем?
Я з дзяцінства любіла шыць – цацкі, адзенне для лялек, а яшчэ маляваць. Так гэтыя захапленні ператварыліся ў маю цяперашнюю працу.
– Што змянілася ў вашай творчасці з моманту стварэння першых вырабаў?
Аднымі з першых былі дзве птушкі – качка і чомга. Я шыла іх з тканіны, дадавала карункі, каб перадаць фактуру птушынага пер’я, распісвала іх акрылам. Гэтыя птушкі ўдзельнічалі ў першай лялечнай выставе Панна-Doll’я.
З тых часоў шмат чаго змянілася – павысіўся ўзровень маіх работ, палепшылася тэхніка выканання. Калі займаешся любімай справай, бесперапынна ўдасканальваешся. Думаю, мне ўдалося стварыць свой уласны свет і засяліць яго дзіўнымі істотамі.
Думаю, мне ўдалося стварыць свой уласны свет і засяліць яго дзіўнымі істотамі.
– Чаму вы назваліся Мандрагорай?
Mandragora-root – гэта поўная назва майго творчага праекта. Мне падабаецца вывучаць батанічныя ілюстрацыі, старадаўнія малюнкі раслін, іх лацінскія назвы, старажытныя паданні, сярэднявечныя легенды … А мандрагора – адна з самых загадкавых раслін. У гэтай назве адчуваецца моц. Нават сябры называюць мяне Мандрагорай.
“Творчасць – мая любімая праца”
– Як паўплывала атрыманая адукацыя на вашу творчасць?
Я вучылася на факультэце народнай культуры ў педагагічным універсітэце. Гэта дапамагло мне раскрыцца як творчай асобе. Я паступіла туды пасля 11 класа і практычна нічога не ўмела. Прымушала сябе цягнуцца за моцнымі аднагрупнікамі. Малюнак, жывапіс, народныя рамёствы – з кожным годам усё гэта давалася мне лягчэй, і вучыцца было вельмі цікава.
– Каго б вы маглі назваць сваім настаўнікам?
Настаўнікі ў мяне даволі абстрактныя – натхненне, назіральнасць, уседлівасць, цікаўнасць. Ёсць у мяне і любімыя аўтары. Іх працы – велізарны стымул ствараць нешта сваё, непаўторнае і цікавае.
– На ваш погляд, ці магчыма жыць і зарабляць адной толькі творчасцю?
Так, творчасць – мая любімая праца. Гэта бясконцае захапленне – адначасова працаваць і займацца любімай справай. Каб зарабляць дастаткова, трэба прыкласці шмат намаганняў. Не толькі ствараць новыя вобразы, але і рэкламаваць, прадаваць іх. Даводзіцца асвойваць маркетынг.
Каб зарабляць дастаткова, трэба прыкласці шмат намаганняў. Не толькі ствараць новыя вобразы, але і рэкламаваць, прадаваць іх.
– Як вы плануеце свой працоўны час?
У мяне не бывае дакладнага размежавання на працоўны дзень або выходны. Я магу прабыць у лесе ўвесь дзень, а ўвечары, калі раптам прыйдзе натхненне, за некалькі гадзін стварыць новую істоту. Вядома, калі я планую ўдзел у выставе, прыходзіцца размяркоўваць час і сілы больш старанна, складаць спіс спраў. Люблю пераключыцца на нешта, калі стамляюся ад стварэння вырабаў – тады іду распісваць дзверы або сцены, шыць сабе сукенку, прыбірацца ў майстэрні.
“Ня хочацца заціскаць сваё ўяўленне ў нейкія рамкі”
– Апішыце працэс стварэння персанажа. Як да вас прыходзяць ідэі?
Калі вобраз узнікае ў маім уяўленні, я імкнуся яго замаляваць. Пасля раблю выкрайкі і сшываю дэталі. Часам гэта ператвараецца ў доўгі і складаны працэс – так было з калекцыяй “Мандрагорын Лес”.
Мой любімы этап – колер! Ён дапускае бясконцую колькасць варыянтаў. Я люблю спалучаць некалькі адценняў адразу. Думаю, мая аўтарская тэхніка бліжэй за ўсё да грунтаванага тэкстылю, толькі з некаторымі адрозненнямі.
Я люблю тэкстыль – ён падатлівы, яго можна фарбаваць, мачыць, склейваць, прышываць дэталі адзін да аднаго, дэкарыраваць пацерамі, карункамі. Працы з тэкстылю не такія далікатныя, як ляпныя, напрыклад.
– Ці ствараеце вы вырабы на заказ?
Я вельмі рэдка бяру заказы, часцей за ўсё гэта могуць быць паўторы маіх некаторых работ. Думаю, маё меркаванне пра працу на заказ супадае з тым, як на гэта глядзяць і іншыя мастакі – гэта няпроста. Натхненню не загадаеш, і не хочацца заціскаць сваё ўяўленне ў нейкія рамкі. Бо часта задумваецца адзін вобраз, а выходзіць зусім іншы. З заказам так не пасвавольнічаеш. Аднак бывае, што кліент сам дае штуршок да стварэння чагосьці непаўторнага і цікавага і цалкам давярае, не перажываючы за вынік – гэта вельмі матывуе!
– Што б вы маглі параіць пачаткоўцам? Як знайсці свой шлях у творчасці?
Тым, хто толькі пачынае (ды і сабе, у першую чаргу) магу параіць не губляць часу, пакідаючы раптоўныя ідэі “на потым”, а ствараць тут і цяпер. Не ленавацца! Шукаць натхненне ўсюды, захоўваць тое, што выклікае жаданне тварыць і прыдумляць. Рабіць замалёўкі, эскізы, запісваць думкі пра вобразы, што ўзніклі, спрабаваць раскрыць сябе, бясконца ўдасканальваць сваю тэхніку.
Тым, хто толькі пачынае (ды і сабе, у першую чаргу) магу параіць не губляць часу, пакідаючы раптоўныя ідэі “на потым”, а ствараць тут і цяпер. Не ленавацца!
“У маім творчым профілі адчынены дзверы ў мой чароўны свет істот …”
– Вы актыўна вядзеце Instagram, і пры яго праглядзе складваецца прыемная карцінка: дзяўчына жыве ў лесе з двума рудымі катамі, стварае тэкстыльныя істоты і радуецца жыццю. А што адбываецца па той бок кадра?
Вядома, я паказваю людзям толькі тыя моманты, якія ім цікава і прыемна назіраць. У мяне бывае дрэнны настрой, але ў такім выпадку я не дазваляю сабе гэта выстаўляць. Ёсць і асабліва асабістыя элементы жыцця, якія застаюцца толькі са мной. У маім творчым профілі адчынены дзверы ў мой чароўны свет істот, а асабістае хай застаецца асабістым.
На фота ў мяне не бывае пластыкавых скрынак, пакетаў і іншых неэстэтычных дэталяў сучаснага жыцця, але я не хаваю іх адмыслова. Я вельмі цаню прыгажосць вакол сябе, імкнуся адпаведна абстаўляць свой дом. Прыемна, калі вочы бачаць гарманічную карцінку.
А яшчэ я жыву не ў лесе, а ў кватэры ў цэнтры горада. На прыродзе жыву толькі ўлетку – у невялікім дачным доміку, дзе пасуцца мае рудыя каты, растуць хвоі і чырвоныя дубы. У лесе люблю бываць у любы час года, шмат фатаграфую і многае выкладваю ў профіль – адсюль, напэўна, і з’яўляецца ўражанне пра маё загараднае жыццё. Гэта мая мара – жыць у сваім доме сярод лесу, купацца ў лясным возеры, слухаць птушак і цішыню, акунацца ў туман … І працаваць у сваёй майстэрні з вялікімі вокнамі, каб сонечныя промні пранізвалі ўсю прастору.
– Раскажыце пра ўдзел у выставах творчасці і рукадзелля, якую карысць яны вам прыносяць?
Удзел у такіх мерапрыемствах – гэта і самапрэзентацыя, і натхненне, і вопыт. Калі ставіш мэту паехаць на выставу, пачынаеш актыўна ствараць, каб годна прадставіць свае работы сярод іншых мастакоў. На лялечных выставах пануе асаблівая атмасфера … Гэта цудоўна – часова акунуцца ў свет лялек і творчасці. Цікава таксама прыязджаць на выставу ў іншую краіну, дзе збіраюцца майстры з усяго свету. Такое аб’яднанне культур, стыляў і напрамкаў захапляе і дае вялікі штуршок да развіцця сваёй творчасці. Некаторыя выставы (як, напрыклад, Fantanima ў Японіі) праводзяцца дыстанцыйна – я адпраўляю туды свае працы, і яны пакараюць свет самастойна.
Калі ставіш мэту паехаць на выставу, пачынаеш актыўна ствараць, каб годна прадставіць свае работы сярод іншых мастакоў.
– Вашы вырабы настолькі ўнікальныя, ці сустракаецеся вы з плагіятам і як да яго ставіцеся?
Рэзка негатыўна. Лічу гэта грубым крадзяжом і некультурнасцю. Часам сутыкаюся з капіраваннем (у асноўным, бяздарным) маіх работ і вельмі засмучаюся і злуюся. Зразумела, што на пачатку творчага шляху можна абапірацца на чыйсьці багаты вопыт, браць яго за аснову, ствараючы свой непаўторны вобраз, але нахабна капіраваць і атрымліваць за гэта грошы … Гэта бессаромна!
“Але мае “пачвары” ўсё адно атрымліваюцца добрымі”
– Як бы вы апісалі магічны сусвет, населены вашымі істотамі?
Мой свет – гэта чароўны лес, у якім жывуць, зімуюць, хаваюцца пад каранямі дрэў, шамацяць лісцем маленькія (і не вельмі) істоты – #мандрагоринычудовища – мандрагорыны “пачвары”. У кожнага з іх свая гісторыя, свая маленькая казка.
Безумоўна, мае “пачвары” добрыя, нягледзячы на ??зубкі, іклы і падступныя, вельмі хітрыя погляды. Я люблю гэта азначэнне – “пачвары”, яно вельмі выразна перадае сутнасць маіх стварэнняў – яны не “мілыя і пушыстыя”, а кіпцюрастыя. Гэта адлюстраванне майго ўнутранага свету: я люблю страшныя казкі, змрочныя карціны, пейзажы і тоны, люблю і страшныя лялькі, але мае пачвары ўсё адно атрымліваюцца добрымі.
Я люблю гэта азначэнне – “пачвары”, яно вельмі выразна перадае сутнасць маіх стварэнняў – яны не “мілыя і пушыстыя”, а кіпцюрастыя.
– А сутыкаліся вы з негатыўнымі водгукамі ў сувязі з характарам “пачвараў”? Як рэагуеце на такое?
Як ні дзіўна, за ўвесь мой творчы шлях было ўсяго пару каментарыяў пра “жудасць” і “жахлівасць” маіх работ. Але ўсе мы розныя, з неаднолькавымі густамі і схільнасцямі, таму я спакойна стаўлюся да такіх ацэнак.
Аднойчы мне напісалі, што мае працы выдатныя, але мець іх дома – “ніколі !!!!”. Таму што яны занадта жывыя, могуць бегаць і размаўляць, і гэта вельмі жудасна! 🙂 А я ж часам яшчэ пішу маленькія казкі пра сваіх істот, “ажыўляю” іх.
– З якімі персанажамі маглі б пасябраваць мандрагорыны “пачвары”?
Думаю, толкіенаўскім хобітам спадабалася б мець зносіны з маімі істотамі. Ды і тролям Браяна Фрауда яны спадабаліся б.
– Каб вашыя каты маглі размаўляць, што б яны сказалі пра вашу творчасць?
Каты часта прымаюць у ёй удзел. Пра гэта сведчаць каціныя сляды на стале і падлозе, якія я спецыяльна не змываю – вельмі падабаюцца. А ўжо як у фотасесіях удзельнічаць любяць! Каты любяць сядзець і назіраць за стварэннем маіх пачвараў. Асабліва іх прыцягвае слоік з вадой для мыцця пэндзлікаў. Думаю, ім цікава са мной жыць, і яны маглі б мне даваць парады, якія вусы каму прышыць, або ў які колер пафарбаваць нос вууунь таго грыба.
“Натхненне я чэрпаю ў лесе”
– Уявіце, што вам трэба тэрмінова завяршыць працу над вырабам, але настрой зусім не спрыяе. Куды б вы адправіліся і што б зрабілі для ўзняцця духу і пошуку натхнення?
Натхненне я чэрпаю ў лесе. Для мяне гэта месца сілы. Усе гэтыя пахі, гукі, візуальныя вобразы – неверагодная крыніца! Яшчэ люблю чытаць, слухаць і гартаць кнігі. Гэта могуць быць казкі, сагі пра вікінгаў, легенды пра чарадзейныя істоты, свет Толкіена, старажытнаславянскія міфы. Нават з прачытання апісання расліны можа нарадзіцца новы вобраз!
– Якія ў вас планы на будучыню?
Планаў у мяне шмат – гэта ўдзел у талінскай і японскай выставах вясной, рэалізацыя маёй даўняй задумкі – кнігі з казкамі пра мае істоты, пашыў сваёй калекцыі сукенак. Хачу навучыцца працаваць са шклом і металам, заняцца батанічным жывапісам … У свеце столькі цікавага і столькі магчымасцяў, што трэба толькі захацець і адкрыць для іх сваё сэрца!
У свеце столькі цікавага і столькі магчымасцяў, што трэба толькі захацець і адкрыць для іх сваё сэрца!
(с) ALOVAK