Мы зазірнулі ў госці да творчага чалавека, мастака і дызайнера Анастасіі ЯМІНСКАЙ, чые льняныя вырабы з аўтарскімі прынтамі западаюць у душу ўсім не абыякавым да прыгажосці людзям. У нашым інтэрв’ю з Анастасіяй чытайце аб яе праекце JAMIDO MONOFAKTURA, працэсе працы з тканінай, планаванні часу… і, канешне, аб яе творчай майстэрні – месцы, дзе мастачка ўвасабляе ў жыццё свае ідэі.
Тэкст, фота: Кацярына Буто
Аб праекце і працэсе
– Мы не можам не спытаць, з чаго ўсё пачыналася? Як з’явіўся праект Jamido monofaktura?
Я вельмі даўно хацела займацца менавіта тэкстылем. Скончыўшы аддзяленне тэкстыльнай лёгкай прамысловасці Беларускай акадэміі мастацтваў, сышла ў дэкрэт, потым яшчэ ў адзін дэкрэт, але ўвесь гэты час выношвала думку, як і з якога боку лепш падысці да стварэння лінейкі сваіх тканін. Не ведаю, чаму так адбылося, чаму менавіта тканіны. Напэўна, таму што вучылася і заўсёды працавала з ёй. У акадэміі не выкладалася шаўкаграфія як асобны прадмет. Што я толькі не спрабавала: валянне, штампы, разнастайныя варыянты пераносу малюнка на тканіну, а ў выніку прыйшла да шаўкаграфіі, таму што гэта адзіны максімальна магчымы спосаб дамагчыся такога малюнка, які мне патрэбны. Гэты спосаб прадстаўляе шырокі спектр магчымасцяў, але ён даволі складаны ў тэхнічным выкананні. Аднак калі засвоіш, потым ужо становіцца прасцей.
– Раскажыце крыху аб працэсе працы.
Як я ўжо казала, гэта шаўкаграфскі спосаб друку. Спосаб старажытны, у Індыі так робяць да гэтага часу. На нейкіх фабрыках і ў нас ёсць шаўкаграфскія станкі, але зараз прынтар паступова ўсё замяняе, бо з ім менш праблем, прасцей працаваць.
Сам працэс выглядае прыкладна наступным чынам: робіцца спецыяльная рама, на якую фотаспосабам пераносіцца малюнак. Шаўкаграфская сетка, якая нацягнута на раму, пакрываецца адмысловым фотаслоем, на яе пераносіцца малюнак з калькі. Пасля малюнак засвечваецца і тым самым пераносіцца на фотаслой і цвярдзее. Тое месца, дзе малюнак быў чорны, вымываецца з сеткі пад напорам вады. Рама сохне і такім чынам атрымліваецца малюнак. Далей праца працягваецца з дапамогай фарбаў.
Я рыхтую асобныя рамы на кожны элемент, а сам малюнак на тканіне складаю з розных такіх элементаў шляхам творчага нанясення, гэта значыць без розных разлікаў і прамераў. Свайго роду жывапіс. Можна сказаць, што збіраецца букет, так і ёсць – я збіраю букет, як фларыст, толькі на тканіне. Тым больш мая першая лінія тканін была раслінная (з выявамі фотасілуэтаў кветак). Другая лінія – навагодняя, ??больш маляваная. У планах – дзіцячая і мужчынская лініі як мінімум.
Працую з нашым беларускім ільном. А вось фарбу заказваю ў Маскве. Выкарыстоўваю спецыяльную фарбу па тканіне, якая прызначаецца ў асноўным для дзіцячага адзення. Выбіраю настолькі экалагічна чыстую, наколькі гэта магчыма.
– Колькі займае ўвесь працэс, пачынаючы ад задумкі і заканчваючы гатовым вырабам?
Калі паскорыцца і не заседжвацца над дызайнам, то за 4 дні можна ўправіцца. Кожны этап займае пэўную колькасць часу, усё павінна паспець падсохнуць. Пры наяўнасці іншага абсталявання можна было б хутчэй усё рабіць, але мае магчымасці на сённяшні дзень такія. Я не магу імгненна ажыццявіць задуманае, на гэта сапраўды патрабуецца час.
Аб сумяшчэнні і планаванні
– Анастасія, у вас двое дзяцей. Як вам удаецца сумяшчаць сям’ю і працу?
Заўсёды штосьці адно ды пакутуе – сумяшчаць складана. Пакуль дзеці ў школьных і дашкольных установах – працаваць можна, калі хварэюць – працаваць нельга, трэба лячыць. У майстэрню я нават цяпер стараюся не пускаць дачок, таму што, калі яны сюды трапляюць, то гэта не праца атрымліваецца, а ратаванне майстэрні ад разбурэння (смяецца). Малодшая дачка ўжо кажа, што будзе працаваць толькі са мной, а вось старэйшая такой цікавасці не выказвае.
– Ці плануеце вы працу? Ці застаецца час на адпачынак?
Спрабавала планаваць, але мне гэта асабліва не дапамагло. Звыклага падзелу дзён на буднія і выхадныя ў мяне таксама няма. Я заўсёды выкарыстоўваю любую магчымасць папрацаваць у майстэрні хаця б гадзіну ці дзве. Прыходжу ў майстэрню і адразу ж бяруся за працу – без усялякіх медытацый, настроілася і працую.
Што тычыцца адпачынку, то за месяц да пачатку кірмашоў часу асабліва няма. Затое потым два дні адпачываю і зноў рыхтуюся, ужо да наступнага кірмашу (смяецца). Але наогул добра, што кірмашоў зараз шмат, ёсць магчымасць і ўдзельнічаць, і выбіраць.
– Як вы прасоўваеце свой брэнд?
Па-першае, гэта ўдзел у кірмашах, а па-другое – праз сацыяльныя сеткі. Далей – распрацоўка сайта з ўзорамі работ. Гэта не будзе інтэрнэт-крама, каб заказчыкі адразу разумелі. Абсалютна ўсе тканіны патрабуюць індывідуальнага падыходу, выраб паўтарыць практычна немагчыма.
– Ці працуеце вы на заказ?
Так, практычна гэта магчыма. Галоўнае, каб замова адпавядала майму накірунку. Напрыклад, калі папросяць намаляваць простыя кругі на тканіне, то ад такіх замоў буду адмаўляцца. Таму што хочацца ўкладваць душу, творча распрацоўваць тканіны – менавіта да такіх замоў імкнуся.
Аб майстэрні
– Раскажыце аб сваёй майстэрні.
Майстэрню мы пабудавалі з мужам самі, побач з домам маіх бацькоў. Даволі доўга яе будавалі, каля пяці гадоў, бо грошы бралі з сямейнага бюджэту, вучыліся па ходу будаўніцтва рабіць усё сваімі рукамі. Пачынала працаваць я дома (валяла з воўны), таму што не магла пакінуць дзяцей. А шаўкаграфіяй стала займацца ўжо ў гэтай майстэрні. Стала прыязджаць сюды, калі малодшай дачцэ было 1,5 гады, прыходзіла на пару гадзін.
– Ці былі якія-небудзь цяжкасці пры будаўніцтве і ўладкаванні майстэрні?
Першапачаткова гэта майстэрня будавалася як жывапісная, таму для друку на тканіне яна не зусім прыстасаваная. Потым, у нас тут з ацяпленнем не заладзілася: батарэі пацяклі ў нейкую зіму, прыйшлося ставіць інфрачырвонае ацяпленне. Але яно дарагое, таму ў гэтым годзе тут з’явілася печка-буржуйка.
– Якія планы маеце?
Раскажу пра сваю мару. Мару пра такую майстэрню, каб гэта быў асобны будынак за горадам па ўласным праекце. Побач павінен быць сад, а вокны ў доме будуць вялікія, ад столі да падлогі, каб улетку можна было іх адчыняць, і праца пераходзіць ў двор…
– Што, на ваш погляд, самае галоўнае ў майстэрні? Што стварае атмасферу?
Не ўяўляю сабе майстэрню без вокнаў, без прыгожага выгляду на сад, без вялікага стала (мінімум 1,5 метра шырынёй), на якім можна было б раскласці тканіну. Павінна быць асобнае месца, каб пасядзець і пагутарыць. І шоурум трэба арганізаваць, каб заказчыкі маглі паглядзець на вырабы. А атмасфера ў майстэрні ствараецца рэчамі, якімі ты абрастаеш, побач з якімі расцеш і сам.