Мы наведалі курсы, якія праводзіць таленавіты майстар па валянні з воўны, дасведчаны выкладчык Вольга Ахмерава. Вольга вучыць ўсіх жадаючых працаваць з лямцам больш за 8 гадоў. Многія яе вучаніцы сталі паспяховымі майстрамі па валянні, таму мы не сумняваліся, што без новых ведаў з занятка не сыйдзем. Так і выйшла. Акрамя таго, Вользе атрымалася за 4 гадзіны зарадзіць нас выдатным настроем і натхніць сваімі дзіўнымі аповедамі пра воўну.
Тэкст, фота: Кацярына Буто
– З чаго пачалося ваша захапленне воўнай?
З лялек. Я ўжо вельмі даўно раблю фарфоравыя лялькі. Аднойчы для адной лялькі мне спатрэбіліся маленькія валёнкі, шукала сувенірныя, але не знайшла і вырашыла зрабіць сама. У той час асаблівых матэрыялаў не прадавалася, я пачала шукаць у Інтэрнэце якую-небудзь інфармацыю і адкрыла для сябе цэлы свет… Вось зрабіла гэтыя валёнкі і захварэла воўнай, нават лялек амаль закінула. Ёсць так званая “лямцавая” хвароба, калі чалавек пачынае валяць і ўжо не можа спыніцца (смяецца). Я займалася і лялькамі, і парцалянам, і керамікай, але воўна мяне зачапіла, як нішто іншае. Думаю, гэта звязана з маёй любоўю да прыроды, бо шэрсць – натуральны матэрыял. У лямцы – такая станоўчая энергія, энергія авечак… Уяўляеце, гэтыя жывёлы аддаюць сваю поўсць добраахвотна: яны ўдзячны чалавеку, калі не падстрыгчы авечку – ёй дрэнна, горача. Толькі, на жаль, авечыя чароды ва ўсім свеце скарачаюцца, таму што жыццядзейнасць чалавека знішчае поплавы, на якіх пасуцца авечкі. Гэтых лугоў з кожным годам усё менш, а значыць, вытворчасць воўны зніжаецца, таму яна пастаянна даражэе.
Я займалася і лялькамі, і парцалянам, і керамікай, але воўна мяне зачапіла, як нішто іншае.
– Ці любіце вы выкладаць, што для вас значаць вашы заняткі?
Па адукацыі я – педагог. Не ведаю, ці люблю выкладаць, але, напэўна, люблю, раз у мяне ёсць патрэба дзяліцца ведамі. У мяне ніколі не ўзнікала жадання, як у некаторых майстроў, каб не было канкурэнтаў. Я наогул пазбаўленая боязі, што мае працы будуць паўтораныя. На самай справе ідзе нейкі зваротны працэс, за які мае блізкія нават мяне папракаюць – на тых жа кірмашах, дзе я ўдзельнічаю, стаяць майстры, якіх я калісьці навучыла валяць, вучні розных гадоў. Заўважыла, што ёсць такія майстры – суперпрафесіяналы ў сваёй справе, а навучыць не могуць… Усё ж такі павінен быць дар падаваць інфармацыю. У выкладчыка павінны быць не толькі ўменні і навыкі, але і педагагічныя здольнасці. Маё вялікае шчасце, калі мае вучні становяцца больш вядомымі, чым я. Сапраўды гэтак жа перажываю з-за іх няўдач.
Маё вялікае шчасце, калі мае вучні становяцца больш вядомымі, чым я. Сапраўды гэтак жа перажываю з-за іх няўдач.
– Раскажыце пра ваш гурток больш падрабязна.
Курсы праходзяць з 1 кастрычніка па 1 чэрвеня, кожную суботу з 10.00 до16.00. Але далучацца можна ў любы час, магчыма разавае наведванне, майстар-клас. У канцы года вучні здаюць экзамен па валянні, дыпломную працу-праект і ўдзельнічаюць у выставе ў галерэі «Берагіня» ў галоўным корпусе БНТУ, якая штогод праходзіць з 1 па 10 чэрвеня. Але нават тыя, хто прыходзіў на мае заняткі адзін ці пару разоў, таксама могуць выставіць свае вырабы. Я заўсёды гэта вітаю.
– Што трэба ўзяць з сабой пачаткоўцу?
Гэта залежыць ад таго, што збіраецца чалавек рабіць. Але калі ён наогул не знаёмы з воўнай і прыходзіць першы раз, нічога браць не трэба. Пачаткоўцам я даю ўсе прылады і матэрыялы (з наступнай кампенсацыяй). Калі ў вучня ёсць вопыт, ён, як правіла, ведае, што яму прынесці. А лепш за ўсё тэлефанаваць мне перад тым, як прыйсці.
– Якімі якасцямі павінен валодаць чалавек, які вырашыў заняцца валяннем з воўны?
Не трэба ні вышэйшай, ні мастацкай адукацыі, можна не ўмець маляваць! А вось уседлівасць і рукадзельны характар ??вітаюцца, бо бываюць людзі, якія ў прынцыпе не здольныя да карпатлівай ручной працы.
Чароўныя працы Вольгі Ахмеравай
– Што вы параіце пакупнікам лямцавых вырабаў? На што варта звярнуць увагу пры іх набыцці?
Трэба паглядзець розныя працы, абысці майстроў і дакрануцца да лямцу. Навобмацак ён павінен быць спружыністым, жорсткім, добра зваляным. Ён не павінен распаўзацца, пушыцца, прамакаць. Калі лямец добра зваляны, то ён не прапускае ваду, калі недаваляны – будзе, як прамакатка, убіраць вільгаць і набракаць. Добра было б знайсці прафесійную працу для параўнання. А яшчэ лепш паспрабаваць зваляць што-небудзь самому. Я ўвогуле заўсёды рэкамендую купляць лямцавыя вырабы, тыя ж валёнкі, альбо ў добрых майстроў, альбо самім рабіць. Вытворчае валянне мала агульнага мае з тым, што робяць майстры. Калі мы валяем з дапамогай шчолачных раствораў (мыла), то на вытворчасці выкарыстоўваюць хімічныя кіслотныя рэагенты, насычэнні, з-за чаго забіваецца ланалін. А менавіта ланалін надае воўне лекавы эфект, таму і тэпцікі, і валёнкі з воўны лепш за ўсё насіць на босую нагу.
Замест пасляслоўя
Вольга Ахмерава: “Ёсць тры папулярныя пытанні сярод пачаткоўцаў, на якія практычна немагчыма даць адказ:
- Колькі дакладна неабходна воўны?
- Колькі часу пойдзе на валянне?
- Які будзе вынік?
Я заўсёды ў такіх выпадках адказваю: у залежнасці ад таго, якой воўны, колькі слаёў яе раскладваць, якія рукі будуць валяць, якім мыльным растворам змочваць… На гэта ўсё нават жорсткасць вады ўплывае!”.